Sol do Comuni ne la “Busa”

di Cornelio Galas

Basso Sarca, 2022

-Scolta, dovrìa sbianchezar dal de fòra la me vecia casa. Sat, da quando som tornà dal Portogàl, ho scominzià a far dei lavoréti per perderme via, che te sai che a mi l’ort no l’ m’è mai piasù … ah ‘l fago per i neòi zamai neh. I m’ha dit de nar en Comun su a Zeniga … ma se abito a Vignole osc’ia …
“Oh, me par che te caschi semper zó dal pér su ste robe. Sarà meio che te te agiorni na volta per tute, miga podo eserghe semper chi mi a darte le drite giuste….”.
-Sì, scusa, te gài anca resóm per quel, ma spiegheme … perché a Zeniga?
“T’avrài bem vist i cartèi su la stràa”.
-Sì gh’era en nome lónch come ‘l prà dela fàm per quel, ma ‘n do elo quel posto nof?
“Alora te spiego. Te te ricorderai che i comuni dela Val de Leder i s’era messi ensèma per far ‘n comum sol che se ciaméva e se ciàma ancora Ledro no?”
-Sì, si me ricordo quel. Ma ‘l nome sul cartel l’era pù lónch.
“Difàti … quel l’è el nome del nof Comum tra Arco, Dro e Drena:”Arcodrodrena”.
-E perché dovrìa nar a Zeniga?
“Perché el municipi de tuti e tré i veci comuni i l’ha fat dove gh’era i capanoni del Gigagiòi, sàt dove se nèva a zugar al buwling? Oh gh’è stà en sach de discussióm neh per arivar a ‘sto posto. Ala fim i è nài sù perfim co la corda metrica e è vegnù fora che lì a Zeniga, sì poch dopo el capitèl de le guardie de la peste, ensoma, fati tuti i conti no i era nè massa lontani da Arco, nè massa vizini a Dro e Drena. Na via de mèz dai”.
-E i ufizi dei comuni de prima?
“Per entant i è ancora vòdi perché no se sa bèm chi cossa meterghe denter. Pensa che i ha tàia anca la luce, l’aqua e ‘l gas propri perché entant no vaga denter magari qualchedùni a piantar le tende”.
-Te sèiti a contarme robe da no creder … ma e Riva envéze?
“El comum de Riva i l’ha mes ensèma a quei de Tém e Nach e Torbole. El nonf comum – ma osc’ia te l’avrai bèm vist sto cartel ancora pu lonch de quel de prima – el nof comum te disevo el se ciama: “Rivatennonagotorbole”.
-Ah sì, l’ho vist ala fim de la Lopio-Busa … ma ‘l me paréva na reclam. Ma vai d’acordi tuti sti comuni zontài en de um sol?
“Te dirò che entant che no te gh’eri en dì sì e l’altro anca no i scrivèva de alter sui giornai. Begóni, zent che nèva anca sul dur, ofèse, minàze. Pò quei de Trent i gà dit: “Così l’è o pomì. Volè restar tuti su la vòssa? Bom, da noi no ariva pù n’euro, rangiéve …”.
-Diaolporco, no avrìa mai dìt.
“Ah gnanca mi gavrìa scomés su na roba del genere”.
-Ma ‘n do elo che i ha fat la sede per sto comune de Rivatemnachtorbole?
“Anca lì l’è nada envanti me digo n’am, n’am e mèz. Riva che la volèva dropar i capanoni a la Baltera, Tem che ‘l voleva ricomprarse per quel el castel, Nach e Torbole po’ no i se metèva d’acordi gnanca tra de lori”.
-E alora?
“E alora ala fim gh’è vegnù en ment de dropar i veci forti sul Brióm”.
-La me parerìa ‘n po’ scomoda… fòr de màm, disente.
“Ma no, te lassi la machina al port de Riva e da lì te vai su co le machine eletriche. Se però te voi butar zò do chili te pòi nar su anca a pè così, come se dis, te meti ensèma el piazèr col dovér no?”
-Bela roba … ma e la Comunità de Val, quela che aveva ciapà el posto del Comprensori?
“Ma te poi enmaginar … la contéva come el do de cope (quando la briscola l’è denari) zà da prima. Nesùni se scòrt che no la gh’è pù”.
-E quei ufizi lì?
“Lì denter i gà lasà che ghe lavoreva prima ma per far Ma altri mistéri”.
-E che altri mistéri elo?
“Ma devo propri contarte tut. Va bem, fente anca questa, vara che dopo però devo lasarte perché giust che t’hai parlà de sbianchezàr me vei el pitór en casa”.
-Va bem, va bem …
“Alora, temp fa i ha vist che en Busa gh’era massa zent, massa foresti, massa turisti. E i ha brigà de dir: tanti va bem, de pù no”.
-No stà dirme che i ha més i tornèi …”
“Speta, speta. Sì, i ha mès i tornèi. Picoi per quei a pè. Medi per quei en bici. Grandi per le machine. E ancor pu grandi, se sa, per le coriere. Per i camiom enveze gh’è dei permesi per so cont da far”.
-Ho capì …ma cossa ghe z’entrela la Comunità de Val?
“Perché quei che lavoréva lì i gavèva zà i numeri de tuta la Busa no? E alora col compiuter – gh’è en fil che ariva ai vari tornèi – i capìs quanti ‘n vei e quanti và de volta e i fà do conti. Se i è massa quei che vei i schiza el botom e ariva subit i vigili a fermar quei en de pù”.
-Anca questa po’ …ma scolta, n’ultima roba. Che stèmi, che gonfaloni gài sti nòvi comuni che te me disi?
“T’ho dit che gò da nar. Varda, per ades te digo sol quel de Arcodrodrena: gh’è denter n’olìf, en castagner e na brugnera. Adès làsseme nar però dai che ‘l pitór se no ‘l me fa pagar n’ora en pù. Anca perché, te dirò, per quel de Riva Tem e Nach e Torbole i è ancora drìo che i ghè studia sora…e me sa che la narà per le longhe.

Questa voce è stata pubblicata in Senza categoria. Contrassegna il permalink.

Lascia un commento